Ondanks wetenschappelijke twijfel heeft een dominant verhaal een krachtige positie in onze maatschappij ingenomen. Dat verhaal is dat onze draadloze technieken veilig zijn, dat verder onderzoek afgewacht moet worden, dat er geen rechtvaardiging is voor ingrijpen, en dat kennisvergroting van bijvoorbeeld de GGD’s, huisartsen en het publiek niet nodig is.

Waar is dit dominante verhaal op gebaseerd? En in hoeverre sluit dit aan bij het voortschrijdend inzicht op basis van vele jaren van wetenschappelijk onderzoek en ervaringen van mensen? Beschermen de normen die door een select groepje wetenschappers in 1998 zijn opgesteld ons voldoende of is het wijs om, zoals een gestaag groeiende groep wetenschappers en artsen oproept, meer voorzorgsmaatregelen te treffen? In welke politieke context zijn en worden keuzes gemaakt en in hoeverre zijn invloedrijke instanties onafhankelijk? Op deze pagina lichten we een tipje van de sluier op!

 

Omstreden veiligheidsrichtlijnen

De Nederlandse overheid hanteert de blootstellingsrichtlijnen die internationale gezaghebbende commissies en adviesorganen hebben geadviseerd. Het belangrijkste adviesorgaan is de International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP). Zij hebben in 1998 richtlijnen ofwel blootstellingslimieten voor de blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden (RF EMV) opgesteld en het adagium is: ‘Zolang je onder die limieten blijft, is het veilig’. In het voorjaar 2020 heeft de ICNIRP een herziening van de richtlijnen van 1998 voor de blootstelling aan RF-EMV gepubliceerd. Daarin bekrachtigen zij de blootstellingslimieten uit 1998 en stellen zij dat deze van toepassing zijn voor elke gebruiker die wordt blootgesteld aan RF-EMF, ongeacht zijn leeftijd, ongeacht zijn gezondheidstoestand, ongeacht of de blootstelling acuut of chronisch is en een leven lang zal duren.

Maar, hoe langer de draadloze technologie in gebruik is en hoe meer frequenties er in gebruik zijn genomen, hoe meer wetenschappelijke publicaties aangeven dat er ruim onder de ICNIRP-richtlijnen schade voor mens, plant en dier optreedt. Zo zijn er onder andere negatieve effecten aangetoond die wijzen op aantasting van de breinfunctie, fertiliteit en die DNA-schade en het ontstaan van specifieke kankersoorten laten zien. In dit fragment kun je zien welke schadelijke effecten zijn aangetoond ónder de blootstellingsrichtlijnen.

Tijdens de hoorzitting in de Tweede Kamer over de voorgenomen plaatsing van een defensie-radar in Herwijnen verwoordt dr. L. Vriens, voormalig onderzoeker bij Philips (Philips Research Fellow*) en beheerder van de site StopUMTS.nl het als volgt:

De ICNIRP-richtlijnen staan al sinds de invoering in 1998 ter discussie omdat ze, evenals die uit 2020, alleen rekening houden met de schadelijkheid van thermische effecten waarbij in 6 of 30 minuten een temperatuurverhoging in ons lichaam optreedt van 1° C. In duizenden publicaties van onafhankelijke onderzoekers zijn echter niet-thermische biologische effecten overtuigend aangetoond bij radiofrequente elektromagnetische velden (RF EMV) belastingen ver onder de ICNIRP richtlijnen. Een aantal van die effecten zijn schadelijk voor de gezondheid. Ik noem hier de vorming van vrije radicalen, stresshormonen, enkele en dubbele breuken in DNA, micronuclei en tevens het optreden van oxidatieve stress en neurologische effecten.

 

Adviezen van de Gezondheidsraad

Uit het Herwijnen-betoog van Vriens blijkt dat de Nederlandse Gezondheidsraad al in 1975 op verzoek van de regering een rapportage uitbracht over de gevaren van microgolfstraling. Hierin staat o.a.:

”Niet-thermische effecten, beschreven bij ‘lage’ intensiteiten, zijn o.a. biologische veranderingen in membraanpermeabiliteit, macromoleculaire veranderingen, gewijzigde elektrische eigenschappen in zenuwcellen, zenuwvezels en spiervezels. Deze biologische veranderingen kunnen resulteren in activering van enzymen, beïnvloeding van celdelingscyclus, chromosoomafwijkingen, veranderingen in de samenstelling van het bloed, vegetatieve-asthenische syndromen, afwijkingen van het elektro-encephalogram, angiodystonie als gevolg van storingen van de hersenstam, diencephale syndromen, geleidingsstoornissen in het perifere zenuwstelsel en andere effecten.”

Vervolgens staat in dit rapport van de Gezondheidsraad dat het nog onvoldoende duidelijk is welke rol deze verschijnselen kunnen spelen voor de mens. Publicaties vermelden oorsuizingen, hoofdpijn, moeheid, slapeloosheid, duizeligheid, angst, cardiovasculaire effecten en enkele andere, meestal subjectieve, verschijnselen. Deze verschijnselen zijn nog onvoldoende onderzocht om met zekerheid te kunnen stellen dat zij, vooral op de lange duur, volledig reversibel zijn.

Inmiddels zijn we 45 jaar en vele duizenden publicaties verder en concludeert de Gezondheidsraad in haar Advies 5G en Gezondheid in 2020 het volgende:

De commissie kan geen antwoord geven op de vraag of blootstelling aan de 5G-frequenties daadwerkelijk gezondheidsrisico’s oplevert, omdat er te weinig bekend is over de blootstelling. De commissie is daarom nagegaan of er aanwijzingen zijn dat elektromagnetische velden met de frequenties van 5G de potentie hebben om de gezondheid te schaden. Voor geen van de onderzochte ziekten of aandoeningen is dat waarschijnlijk of aangetoond, maar voor een aantal is het ook niet uit te sluiten. Ook voor de meeste biologische processen is niet waarschijnlijk en niet aangetoond dat veranderingen hierin samenhangen met blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden, al is ook dit niet uit te sluiten.

Hoe kan het, dat op basis van dit rapport door de media, de NOS voorop, de boodschap wordt verspreid dat de Gezondheidsraad zegt dat 5G veilig is? Dat is immers helemaal niet de conclusie van het rapport. In hoeverre doet deze informatie recht aan de huidige stand van de wetenschap? Of is hier vooral sprake van wishfull thinking, mede gevormd door een machtige lobby vanuit de industrie?

De internationaal gerespecteerde oncoloog en wetenschapper prof. dr. Lennart Hardell gaf op verzoek van Let’s Talk About Tech een expertreactie op het advies ‘5G en Gezondheid’ en het besluit van het Kabinet om gewoon door te gaan met de uitrol van 5G. Hardell’s reactie liegt er niet om: er is van alles mis in de regulering en de uitrol van 5G is onethisch en onaanvaardbaar. Lees er meer over in ons bericht ‘Misstanden regulering mobiele technologie blootgelegd; Kabinet geen oog voor risico’s 5G‘  met daarin de begeleidende brief met de hoofdpunten van Hardells betoog en de expertreactie gericht aan aan de verantwoordelijke ministeries en de commissieleden van Volkgezondheid, Welzijn en Sport en Economische Zaken en Klimaat.

 

Milieuagentschap Europese Unie waarschuwt

In 2007 kwam het milieuagentschap van de Europese Unie, de European Environment Agency (EEA), al met een eerste waarschuwing over elektromagnetische straling. In het artikel ‘Bellen Schaadt Cellen‘ in de Groene Amsterdammer is te lezen dat de Brit David Gee, destijds hoofdadviseur wetenschapsbeleid van het EEA, zag dat de Europese Commissie het advies om het voorzorgsbeginsel toe te passen in de wind sloeg: ‘Zou ze die voorzorg in dit geval toepassen, dan beperkt ze een winstgevende economische activiteit op basis van wetenschappelijke onzekerheid’, stelt Gee. ‘De Commissie wacht liever op concrete bewijslast, maar die komt altijd te laat. Als de schadelijkheid eenmaal is bewezen, is de schade al berokkend.’

Vermeldenswaard is verder dat er op Europees niveau ook vanuit andere gremia gewaarschuwd wordt dat de volksgezondheid in het geding is:

1. Het Europees Parlement heeft in 2009 een resolutie heeft aangenomen over de gevaren voor de gezondheid van RF EMV en aanbevelingen om de blootstelling daaraan te beperken.
2. De Raad voor Europa, bekend van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, publiceerde in 2011 een rapport over de gevaren voor de volksgezondheid van elektromagnetische velden en roept op tot verlaging van de blootstellingslimieten. De geadviseerde blootstellingslimiet is 0,2 Volt per meter. Dit is 100 microwatt per vierkante meter, ongeveer 100.000x (!) lager dan de huidige blootstellingsrichtlijn in Nederland (voor meer info zie Normen, grenswaarden en SBM-2015-richtlijnen).
3. De briefing van maart 2020 van de European Parliamentary Research Service (EPRS), oftewel de onderzoekscommissie van het Europees Parlement, geeft aan dat er serieuze gezondheids- maar ook economische en technologische zorgen bestaan over de realisatie van 5G. Wij schreven erover in dit nieuwsbericht.
4. Buchner en Rivasi, leden van het Europees Parlement, brachten in juni 2020 een rapport uit met als titel “The International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection: Conflicts of interest,corporate interests and the push for 5G.“ Over de zogenaamde wetenschappelijke neutraliteit en de belangenverstrengeling tussen de telecomindustrie en de ICNIRP-leden zeggen de auteurs: “We show with this study that this is ‘playing with the truth’ or simply a lie.”

 

International Agency for Research on Cancer (IARC): straling van mobiele technologie is mogelijk kankerverwekkend

 

Verzekerings- en telecomsector dekken zich in

Tedx Talk ‘Wireless wake-up call’

In de Tedx Talk ‘Wireless wake-up call’ bespreekt Siliconvalley ingenieur Jeromy Johnson onze gehechtheid aan technologie en de gezondheidsrisico’s die dit met zich mee kan brengen. Daarbij gaat hij in op de stand van de wetenschap en de belangenverstrengeling van regulerende instanties met de telecom- en techindustrie. Een eye-opener en tevens uitnodiging om vooral zelf op onderzoek uit te gaan. Vertrouw niet klakkeloos op wat instanties zeggen. En ook niet wat wij zeggen. Neem de tijd om in deze materie te duiken en bepaal vervolgens zelf jouw standpunt! Een mooi startpunt is deze Tedx Talk.

Senatoren, artsen en wetenschappers presenteren de feiten

Deze betogen en presentaties van senatoren, artsen en wetenschappers zetten de feiten op een rij. Zij laten er allen geen twijfel over bestaan: de straling van draadloze technologie is schadelijk voor de gezondheid en ons ecosysteem. Kijk en oordeel zelf hoe deskundig en geloofwaardig zij zijn!

 

Senator Patrick Colbeck Testifies Against 5G: Hearing 2018

Senator Colbeck is naar eigen zeggen een techie at heart en heeft door zijn werk veel kennis en ervaring met elektromagnetische velden. Hij heeft jaren ingenieurs- en managementervaring in lucht- en ruimtevaarttechniek en o.a. gewerkt voor het internationale ruimtestation.

In zijn betoog tegen 5G benoemt hij o.a. het taboe op gezondheidsrisico’s, de grotere kwetsbaarheid van kinderen, belangenverstrengeling, de schadelijke biologische effecten en het fundamentele recht op veiligheid.

 

Dr. Sharon Goldberg Testifies at Michigan’s 5G Small Cell Tower Legislation Hearing October 4, 2018

Wireless radiation has biological effects. Period. This is no longer a subject for debate when you look at PubMed and the peer-review literature. These effects are seen in all life forms; plants, animals, insects, microbes. In humans we have clear evidence of cancer now; there is no question. We have evidence of DNA damage, cardiomyopathy, which is the precursor of congestive heart failure, neuropsychiatric effects.

5G is an untested application of a technology that we know is harmful; we know it from the science. In academics this is called human subjects research.

Zij betoogt dat de wetenschappelijke literatuur een duidelijke relatie laat zien tussen de blootstelling aan elektromagnetische velden en de huidige epidemieën aan diabetes, achteruitgang van de mentale gezondheid en hartfalen.

Ter verduidelijking: PubMed is een via het internet doorzoekbare internationale bibliotheek/databank met vrijwel alle medisch belangrijke publicaties van de laatste tientallen jaren.

 

Dr. Erica Mallery Blythe – Children with Cancer Conference – 2018

In haar presentatie geeft Dr. Mallery Blythe basisinformatie over het elektromagnetisch spectrum, de interactie met biologische systemen en de ziektebeelden die in de wetenschappelijke literatuur worden gerelateerd aan blootstelling aan elektromagnetische velden en straling. Daarnaast gaat zij in op de grotere kwetsbaarheid van kinderen en de noodzaak om blootstelling aan straling zoveel als mogelijk te beperken en te managen. Daarbij noemt zij goede voorbeelden in verschillende landen en besluit zij met:

Medical doctors need to take action to fulfill their ethical obligations.

Further RF (radiofrequency) deployment is unforgivable irresponsible at this point. And often the precautionary principle gets banded around. I think it’s a very important principle, don’t get me wrong, but I just think it’s completely inappropriate right now for this. Simply because the time for precaution is way passed. The time for precaution was in the time of the 50’s, 60’s and 70’s, when the literature was emerging. This can’t be called precautionary. We’re exposing an entire generation of children to non-ionizing radiation with intensities that in some cases can measured out a billion times billion, or a quintillion times higher than natural background radiation. And we have tens of thousands of research papers now that gives us serious causes of concern. So this is not precautionary. This is an emergency now to protect health. Not just of the generation that we are responsible fort o come, but subsequent generations, given the nature of this toxin.

 

Dr. Lennart Hardell testifies at Danish Parliament hearing about Cell Phone Radiation, Cancer and Science, 2018

Tijdens een openbare hoorzitting op 12 april 2018 In Denemarken heeft de Zweedse oncoloog Prof. Lennart Hardell een presentatie gegeven voor politici van de parlementaire commissie voor gezondheid en ouderenzorg. Deze commissie onderzoekt de gezondheidsrisico’s van mobiele telefoons en draadloze netwerken. De parlementaire commissie vermeldde in haar aankondiging van de raadpleging dat verschillende artsen hebben aangegeven dat een toenemend aantal patiënten symptomen ondervindt van blootstelling aan straling van mobiele telefoons, draadloze netwerken, enz. Gerapporteerde symptomen zijn onder meer hoofdpijn, geheugen- en concentratieproblemen, tinnitus, rusteloosheid, slaapstoornissen, gedragsproblemen en dementie.

Prof. Hardell doet al jarenlang onderzoek doet naar de relatie tussen mobiele telefoons en hersentumoren. Hij geeft een toelichting op zijn eigen en andere recente publicaties op het vlak van straling en gezondheid en maakt inzichtelijk welke stralingsniveaus er in de publieke ruimte in Zweden en in het gebouw van de Wereldgezondheidsorganisatie gemeten zijn.

This is another ethical question: How much should we allow each other to be exposed passively?

Ook besteedt hij aandacht aan de commissies en adviesraden die het beleid bepalen op het vlak van elektromagnetische velden zijn. Hij laat zien hoe verweven deze met elkaar zijn, alleen al doordat dezelfde personen in meerdere van deze organen participeren.

Op verzoek van Let’s Talk About Tech gaf hij zijn expertreactie op het advies ‘5G en Gezondheid’ van de Gezondheidsraad en het besluit van het Kabinet om gewoon door te gaan met de uitrol. Hardell uit hierin fundamentele kritiek aan de verantwoordelijke ministeries en maakt inzichtelijk hoe het zover heeft kunnen komen. In ons bericht ‘Misstanden regulering mobiele technologie blootgelegd; Kabinet geen oog voor risico’s 5G‘  vindt u de begeleidende brief met de hoofdpunten van Hardells betoog die wij samen met de  expertreactie aan de verantwoordelijke ministeries en de commissieleden van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Economische Zaken en Klimaat hebben gestuurd.

 

Prof. Olle Johannson, Neuroscientist testifies at Danish Parliament hearing about Wireless Radiation Health Effects, 2018

De Zweedse neurowetenschapper Prof. Olle Johansson is een andere vooraanstaande internationale wetenschapper die tijdens de Deense hoorzitting van de parlementaire commissie voor gezondheid en ouderenzorg op 18 april 2018 een presentatie heeft gegeven.

Hij gaat in op het verband dat wetenschappelijke onderzoeken aantonen tussen elektromagnetische velden en astma, allergieën, vruchtbaarheid, hartslag van foetus en pasgeborene, kortetermijngeheugen, concentratie, immuunsysteem, kanker. Verstoringen van het biologisch systeem worden ver onder de huidige blootstellingslimieten gerapporteerd. Ook is er een studie uit 2017 (Taheri et al) die bewijst dat bacteriën resistent zijn voor antibiotica als ze worden blootgesteld aan 900 MHz GSM-straling van mobiele telefoons en 2.4 GHz radiofrequente straling van doorsnee wifi-routers.

From the current vast scientific literature, it is obvious we must proceed with caution before immersing the citizens in more and more artificial electromagnetic fields. We may, as matter of fact, already be gravely endangering our current as well as coming generations. To not act today, may prove a disaster tomorrow, and such lack of action may again result in the classical ‘late lessons from early warnings’.