Wie zijn nou eigenlijk die artsen en wetenschappers die oproepen tot voorzichtigheid als het gaat om draadloze technologie? Wat hebben zij onderzocht en wat zijn hun inzichten? Waarom luiden zij en andere gezondheidsprofessionals de noodklok als het gaat om 5G?

In dit bericht nemen we u mee in de wereld van de wetenschappers en artsen die oproepen om een progressief voorzorgsprincipe te hanteren en geen 5G uit te rollen. Naast het internationale 5G appeal besteden we in dit artikel ook aandacht aan de oproepen en inzichten van artsen en andere deskundigen in België, Duitsland, Zwitserland en Nederland.

 

In september 2017 riepen via het het 5G appeal meer dan 300 wetenschappers (PhD’s, professoren) en artsen (MD’s) de Europese Unie op tot het stopzetten van de uitrol van 5G. De ondertekenaars stellen dat het onverantwoord is 5G uit te rollen vanwege de ernstige potentiële gezondheidseffecten van deze nieuwe technologie. 5G zal de blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden (RF-EMV) aanzienlijk verhogen, bovenop de reeds bestaande 2G, 3G, 4G en Wi-Fi voor telecommunicatie.

Het is bewezen dat RF-EMV schadelijk is voor mens en milieu. In het artikel ‘5G Appeal en het monoplie op de wetenschap’ kun je lezen hoe er op deze oproep is gereageerd en welke publicaties en inzichten in Europees verband relevant zijn. Deze korte video (3 minuten) brengt in beeld wie de ondertekenaars van het 5G Appeal zijn en waarom zij oproepen tot het niet (verder) uitrollen van 5G.

Video: Wetenschappers en artsen lichten toe waarom zij oproepen tot het stopzetten van de uitrol van 5G

België

Begin april 2020 startte de Belgische Telecomprovider Proximus met het testen van de ‘light’ versie van 5G in 30 gemeenten. Al snel werd wegens fors protest van gemeenten een deel van de uitrol van ‘5G light’ stopgezet. En begin mei berichtte The Brussels Times dat de plotselinge uitrol van ‘5G light’ voor zo’n 400 Belgische artsen en 900 gezondheidswerkers de aanleiding was om in een open brief aan de regering op te roepen tot toepassing van het voorzorgsprincipe.

The group behind the letter concludes by calling on the government to apply the precautionary principle in order to protect the population, especially children, pregnant women and the elderly; introduce a moratorium on the deployment of 5G pending health impact studies; to raise awareness among citizens, in particular parents, adolescents and pregnant women, about the responsible use of wireless connected objects; to establish truly protective exposure standards; and to create a vigilance centre or a symptom inventory organisation relating to this type of exposure.

Bron: The Brussels Times, 2 mei 2020

De Belgische oproep aan de regering heeft als titel  ‘5G – Belgische gezondheidswerkers luiden de noodklok!’ en stelt o.a. het volgende:

• Het is al tientallen jaren bekend, dat het fors gebruik van draadloze technologie gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.
• In mei 2019 erkent de Belgische Hoge Gezondheidsraad in een advies over niet-ioniserende straling het bestaan van de biologische effecten van deze straling op niet-thermische niveaus. Zie ook pagina 35 van het document ‘FYSISCH-CHEMISCHE MILIEUHYGIËNE (BEPERKING VAN DE BLOOTSTELLING AAN MUTAGENE OF HORMOONVERSTORENDE AGENTIA) EN HET BELANG VAN BLOOTSTELLING OP JONGE LEEFTIJD‘.
• Er is een statistisch significant verband met de toename van het risico op twee soorten hersentumoren: cerebrale gliomen en homo laterale akoestische neuromen.
• Er is ook een verband tussen blootstelling van vrouwen (moeders) aan elektromagnetische velden van mobiele telefoonfrequenties tijdens de zwangerschap en het bestaan van gedrags- en taalstoornissen bij hun kinderen.
• Hoewel sommige kankers meer dan 20 jaar nodig hebben om zich te ontwikkelen, is er in sommige Europese landen nu al een toename van glioblastomen (hersenkanker) te zien.

Gezien deze feiten zou het onredelijk zijn om te blijven beweren dat draadloze communicatie geen gevaar voor de gezondheid oplevert

En over 5G stellen de ondertekenaars dat totaal niet bekend is wat de gevolgen zullen zijn voor de algemene gezondheid en dat het een schending is van de Code van Neurenberg. De uitrol van 5G is feitelijk een experiment op mensen, zonder hun toestemming daarvoor. En zonder met zekerheid te kunnen zeggen, dat het voordeel voor de samenleving groter is dan het risico voor de volksgezondheid.

De noodklok die nu wordt geluid ten aanzien van 5G, komt voort uit het al eerder gelanceerde Hippocrates Electrosmog Appeal . Hiermee sluiten de gezondheidsprofessionals zich aan bij de duizenden artsen en wetenschappers van over de hele wereld die sinds 2000 herhaaldelijke oproepen om de bevolking en politici te waarschuwen voor de gevaren van draadloze technologieën.

Foto: Shutterstock

Op 6 mei 2020 verscheen op de opiniepagina van de Belgische krant La Libre de oproep van 100 studenten Biologie en Geneeskunde tot stopzetting van de uitrol van 5G. Zij constateren dat 5G een actueel thema is en dat zij als studenten aan Belgische universiteiten (ULB, ULg, UCL, UNamur, VUB, UGent) hebben besloten om zich hierover uit te spreken. Zij zijn van mening, dat het van essentieel belang is de wetenschappelijke inzichten in het debat te brengen, maar zien ook dat het academisch jargon voor velen niet te volgen is. Daarom delen zij in begrijpelijke woorden, wat de wetenschappelijke studies ons vertellen over de impact van de blootstelling van de mens en milieu aan straling van mobiele technologie, waarvan 5G een onderdeel is. Binnenkort verschijnt hier de Nederlandse vertaling van hun opiniestuk. Voor nu alleen een korte passage in het Nederlands vertaald:

De huidige regelgeving is opgesteld om ons gedeeltelijk te beschermen tegen de thermische effecten. Maar hoe zit het met de niet-thermische effecten? Studies van de celfysiologie hebben aangetoond dat niet-thermische effecten net zo groot zijn en leiden tot de productie van sterk oxiderende verbindingen die ons DNA aantasten en mutaties veroorzaken. Ons immuunsysteem wordt daarom geforceerd om de dood van deze ‘out of control cellen’ te programmeren. Dit kan leiden tot onomkeerbare schade, met name aan zeer gevoelige en fragiele zenuw-, hormoon- en voortplantingscellen. Het resultaat: geheugenverlies, Alzheimer, autisme, verminderd leervermogen, steriliteit enzovoorts. Sommige van deze cellen kunnen ontsnappen en gaan abnormaal woekeren, waardoor kanker ontstaat.

Studies hebben geconcludeerd dat een verstoring van het immuunsysteem veroorzaakt wordt door blootstelling aan elektromagnetische velden van menselijke oorsprong.

Deze waarnemingen kunnen niet worden geminimaliseerd te midden van een gezondheidscrisis… En er is geen wet om ons daartegen te beschermen. De huidige wettelijke grenzen werden door een studie in de VS in 2018 als veel te hoog beschouwd .

 

Duitsland

Op 23 oktober 2019 was er een demonstratie van artsen tegen 5G bij het ‘Staatsministerium’ in Stuttgart’.

‘Wij eisen preventiestrategieën om de bevolking te beschermen, verder onderzoek en een moratorium op de uitbreiding van 5G mobiele radio’, aldus Cornelia Mästle, arts voor interne geneeskunde en cardiologie uit Winterbach.

‘De klinische beelden variëren van hoofdpijn, tinnitus, concentratieproblemen tot hartritmestoornissen. En ook al is een direct verband tussen mobiele radiostraling en kanker niet bewezen, toch zijn er nu veel wetenschappelijk onderbouwde aanwijzingen voor de kanker bevorderende werking van straling’.

Het Duitse Kompetenzinitiative zum Schutz von Mensch, Umwelt und Demokratie zet zich al jaren in voor bescherming van de gezondheid en het milieu, met name op het gebied van mobiele en communicatietechnologie. Deze internationale, interdisciplinaire en onpartijdige beroepsvereniging van wetenschappers, artsen, juristen en technici heeft al vele publicaties op haar naam staan en organiseerde van 4 tot 6 oktober 2019 de conferentie ‘Biological Effects of Wireless Technology in Mainz.’ Tijdens deze conferentie presenteerden 14 vooraanstaande internationale wetenschappers de huidige stand van het onderzoek naar gezondheidseffecten van Elektro Magnetische Velden (EMV). Het videoverslag en de presentaties van deze bijeenkomst zijn zeer de moeite waard om te bekijken.

De Stichting Elektrohypersensitiviteit, die net als Let’s Talk About Tech deelnam aan dit congres in Mainz, maakte dit korte verslag. Helaas hebben wij daar gedurende de drie congresdagen geen afgevaardigden van Nederlandse gezondheidsorganisaties of instanties als het RIVM, TNO mogen treffen. Aan de informatie die zij via het Kennisplatfom delen lijken zij echter volstrekt niet op de hoogte van de inhoud die tijdens deze en andere wetenschappelijke congressen wordt gedeeld. Ook is ons niet duidelijk op basis van welke onderzoeken en of wetenschappers zij zich wel baseren. Wij hopen dat het advies over 5G van de Gezondheidsraad, dat in juli 2020 verwacht wordt, hier wel duidelijkheid over gaat geven.

In april 2020 heeft het Kompetenzinitiative deze publieke verklaring opgesteld: ‘In the global corona crisis: Courage for a change in policies regarding wireless communication technologies’  Zij roepen internationale politici, bondskandelier Angela Merkel voorop, om politieke moed te tonen en een progressief voorzorgskader met betrekking tot draadloze communicatietechnologieën te ontwikkelen en implementeren.

In our view, a critical analysis remains indispensable – also and especially in this crisis. Technical and digital communication tools can, of course, be very helpful and useful in the present situation, serving as a supplement to bridge communication needs. However, they are not a substitute for human communication that offers myriad possibilities and the richness of face-to-face interaction. And the already well-researched health-related and environmental risks of wireless communication technologies still apply, also and especially at these exceptional times and beyond. We therefore think that an equally broad- and far-reaching social debate about the possibilities and limits of the digital transformation and especially the health-related and ecological risks of the new wireless standard 5G is urgently needed.

 

Zwitserland

Begin 2019 kondigde Telecomprovider Swisscom aan met de uitrol van 5G technologie in Zwitserland te starten en daarbij ook de 3,5 Gigahertz-frequentie te gaan gebruiken. Na massaal protest en goed georganiseerde acties is de uitrol van 5G in Zwitserland inmiddels zo goed als stil te komen staan. Meerdere kantons hebben al hun eigen vrijwillige moratoria opgelegd vanwege de onzekerheid over de gezondheidsrisico’s en de actiegroepen streven via een volksreferendum naar een totaal verbod op 5G-toepassingen. Doordat in een aantal kantons de inmiddels geïnstalleerde 5G-zenders gebruikt worden is er ook enige ervaring opgedaan met de effecten van de straling van 5G. En dat stemt niet gerust.

In een artikel op de site van Physicians for Safe Technology  is te lezen dat met het in werking stellen van de eerste 5G-zenders gezondheidsklachten zijn gerapporteerd door mensen die dicht bij de nieuwe zenders wonen. Dr. Bertrand Buchs, die ook heeft opgeroepen tot een 5G-moratorium, stelt dat hij steeds meer patiënten met vergelijkbare symptomen heeft gezien. Hij merkt op:

In this case, our authorities are going against common sense … we risk experiencing a catastrophe in a few years… no serious study exists yet, which is not surprising when we know that this technology was developed in China, then to the United States. In Switzerland, we could open a line for people who feel bad, listen to these complaints and examine them. Our country has the means and the skills. The debate must be launched because the story is not about to end.

Overigens heeft de Zwitserse Artsenkamer al eerder een advies uitgebracht over 5G. De Zwitserse artsen vinden dat de strengste wettelijke principes moeten worden toegepast vanwege de onbeantwoorde vragen over het potentieel van de technologie om schade aan het zenuwstelsel, of zelfs kanker, te veroorzaken.

 

Nederland

Juni 2019 publiceerde GGZ Nederland het artikel ‘5G: een netwerk van mogelijheden en risico’s’. Het artikel gaat kort in op mogelijkheden van 5G, de weerstand die er tegen deze nieuwe technologie ook bestaat en de verdeeldheid in de wetenschap over de risico’s van 5G. Over het concreet bewijs:

Echt grootschalig onderzoek naar de effecten van 5G kan pas worden gedaan als het netwerk daadwerkelijk beschikbaar is. Omdat er grote economische belangen zijn bij het invoeren van het netwerk, doet de Europese Commissie niets zolang er geen concrete bewijzen zijn. Maar gevreesd wordt dat het dan al te laat is en het kwaad al is geschied.

Juist met zoveel belangen van verschillende partijen – de Europese Commissie, (telecom)bedrijven, verzekeraars, burgers etc. – is het belangrijk om goede, onafhankelijke onderzoeken uit te voeren om de volksgezondheid te kunnen beschermen. Op dit moment wordt veel onderzoek gefinancierd door partijen die een economisch belang hebben bij de invoering van het 5G-netwerk, en dat is zorgelijk. De lichamelijke en geestelijke gezondheid zou te allen tijde voorop moeten staan. Laten we hopen dat dit besef ook bij de Nederlandse overheid en in de rest van Europa op tijd komt.

 

Vooralsnog lijkt het erop dat Nederland qua besef van het effect van draadloze techniek op gezondheid nog flink achterloopt op België, Duitsland en Zwitserland. Hoewel in 2009 het Medisch Appèl Stralingsrisico’s door vele artsen werd ondertekend en aan de Gezondheidsraad werd overhandigd is het in de jaren erna vooral heel erg stil gebleven. Zembla besteedde onder de kop ‘Ziek van je mobieltje‘ vanaf 2011 nog wel meerdere malen aandacht aan de gezondheidsrisico’s van straling met als klapstuk deze televisie-uitzending:

Video: uitzending Ziek van je mobieltje, ZEMBLA, 1 juni 2012. Mocht deze link geblokkeerd zijn en de aflevering niet meer via het Zembladossier te zien zijn (censuur?) dan is er ook nog deze link: Ziek van je mobiel/ZEMBLA 2012

Maar de kritiek op het Nederlandse beleid werd niet breed opgepikt. Wellicht dat de eenzijdige, conservatieve informatie die via het Kennisplatform door de overheid wordt verspreid hierbij een rol speelt. Zo is in één van de artikelen van Zembla te lezen dat risico-onderzoeker dr. J. van der Sluijs van de Universiteit van Utrecht de behoudende houding van het Kennisplatform afkeurt:

Ik zou als burger eerder in paniek zijn als de overheid stelselmatig waarschuwingen negeert en de gezondheid van de bevolking niet serieus neemt.

 

Met de voorgenomen uitrol van 5G lijkt het erop, dat langzaam maar zeker het besef van de gezondheidsrisico’s doordringt. Naast de goed geïnformeerde burgers en vertegenwoordigers van stralingsbewuste patiënten- en belangenorganisaties, zijn er steeds meer Nederlandse artsen en deskundigen die hun stem laten horen. Zo licht oncoloog Dr. van Tilburg in deze video toe waarom artsen meer open dienen te staan voor stralingsproblematiek.

Video: Oncoloog Marc van Tilburg geeft aan dat artsen meer open dienen te staan voor stralingsproblematiek

 

En zeer recent verscheen deze opinie in het Nederlands Dagblad met als titel ‘Over de gezondheidseffecten van 5G zijn wetenschappers het niet eens. Doe daarom eerst serieus onderzoek’.  Johan van den Brink, secretaris wetenschappelijk instituut SGP, en Aart Nederveen, klinisch fysicus en hoogleraar toegepaste MR Fysica aan de Faculteit der Geneeskunde van de Universiteit van Amsterdam (AMC-UvA) schrijven:

De verwarring over het 5G-netwerk neemt toe. Over de gezondheidseffecten zijn wetenschappers het niet in alles eens. Laten we liever op safe spelen.

 

Een andere opsteker is dat stichting Stop5GNL deze week meldde, dat de Artsen Vereniging Integrale Geneeskunde (AVIG) een persbericht/open brief heeft opgesteld waarin zij aangeven zeer bezorgd te zijn over de uitrol van 5G. Zij vragen de minister en de overheid de uitrol van 5G-netwerken op te schorten zolang er geen onafhankelijk bewijs is voor de veiligheid van 5G-straling.

Komende week (maandag 25 mei) is de uitspraak in het kort geding dat stichting Stop5GNL tegen de Nederlandse staat heeft aangespannen om de uitrol van 5G te stoppen. Vandaag heeft Stop5GNL dit persbericht (inclusief link naar de livestream) verstuurd. Als de rechter beslist dat de uitrol onrechtmatig is en gestopt moet worden, komt het debat over betere bescherming van mens en milieu tegen straling waarschijnlijk in een stroomversnelling. Ook in geval de rechter besluit dat de uitrol rechtmatig is, is het laatste woord nog lang niet gezegd. Want los van de vraag of het rechtmatig is, is de vraag of wij als maatschappij deze technologie wenselijk en verantwoord vinden.

In juli 2020 wordt het advies van de Gezondheidsraad over 5G verwacht. Eind maart gaf Prof. dr. ir. Hans Kromhout, voorzitter van de commissie Elektromagnetische Velden van de Gezondheidsraad, al extra voer voor discussie door zich zeer kritisch over 5G uit te laten in het artikel Wetenschap verdeeld over straling 5G in de Telegraaf:

• Volgens Kromhout staat de beoordeling van 5G vanwege het economische belang haaks op de zorgvuldige manier waarop we omgaan met andere blootstellingen, zoals aan chemische stoffen, bestrijdingsmiddelen of medicijnen. ‘Daarvoor bestaat zeer strikte regelgeving’, onderstreept hij.
• Kromhout bevestigt dat de Amerikaanse National Toxiology Program study (NTP) die duidelijk bewijs leverde tussen kanker en blootstelling aan Elektro Magnetische Velden, goed was uitgevoerd en een grote doorbraak betekende, al – zo zegt hij – probeerden ‘bepaalde groepen’ dit weg te redeneren.
• Kromhout noemt het ’wel bijzonder’ dat de door International Commission of Non-Ionizing Radiation (ICNIRP) opgestelde blootstellingslimieten ’zó veel zeggingskracht hebben gekregen in Europa’ en stelt dat alléén kijken naar warmte niet genoeg is. „Als je ziet dat onder het niveau van 1 graad opwarming, wat ICNIRP aanhoudt, toch allerlei effecten optreden, moet je een stapje verder gaan.”
• Hij geeft aan dat voor 5G slechts éen enkele norm bestaat, namelijk de ICNIRP-norm, die volledig gebaseerd is op opwarmingseffecten. En er worden wat metingen gedaan in de buurt van 5G-zenders, zoals je in het RIVM-rapport over 5G ziet. ‘Er wordt echter geen blootstelling van individuen gemeten, er worden geen toekomstscenario’s van blootstelling doorgerekend en geen eventuele gezondheidsrisico’s ingeschat. Dat moet anders. Je moet de industrie niet zomaar haar gang laten gaan. Weldoordachte afwegingen vooraf – zegeningen versus risico’s – zijn ook in dit dossier noodzakelijk.’

 

Meehelpen?

Vindt u ook dat de stem van kritische artsen en deskundigen luider mag klinken? En dat het hoogstnoodzakelijk en urgent is om burgers, in het bijzonder de meest kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen en kinderen beter te beschermen?

U kunt helpen door deze kennis verder te verspreiden. Denk daarbij (naast uw kennissen en familieleden) vooral ook aan uw huisarts, apotheker of andere professionals in de gezondheidszorg. Als u professional in de gezondheidszorg bent kunt u net als de Nederlandse AVIG of à la het Belgische Hippocrates Electrosmog Appeal de krachten bundelen. Mocht u daarbij steun kunnen gebruiken, wij helpen u graag op weg!